Snot en spruw

April 1404. Het weer laat zich in dit pril voorjaar van zijn gemeenste kant zien. De wind waait huiverachtig koud en hard vanuit het noorden. De bloesems, de vers ontloken bladeren en het jonge groen sneuvelen onder al dat natuurgeweld. Op veel fruit zullen de mensen niet moeten rekenen. Er is in die dagen maar één constante: werkelijk iedereen sukkelt met een universele verkoudheid. ‘Snotere ende pepeye’ (snot en spruw) teisteren te allen kante de mensen en de dieren. Het aantal sterfgevallen loopt hoog op. Johanna van Brabant en Filips de Stoute organiseren tijdens deze barre omstandigheden een prachtig feest om de gunstige regeling tussen hun onderlinge families te vieren.

Tijdens het evenement wordt de hertog van Bourgondië ziek. Blijkbaar was hij ook al besmet geraakt en hier in Brussel wordt de 62-jarige vorst alsmaar zieker. Filips beslist om Brussel achter zich te laten en zich op weg te stellen richting Bourgondië om er zijn zwakke gezondheid te laten herstellen. Ver geraakt hij niet. Halle is niet alleen de terminus van zijn reis maar ook van zijn leven. Zijn entourage houdt stil aan herberg ‘Den Hert’ waar ze een stervende Filips in bed leggen. Hij vermaant nog een laatste keer aan zijn kinderen dat ze met elkaar moeten overeenkomen en dat ze hun onderdanen nooit mogen onderdrukken. Zijn dood staat genoteerd op 27 april 1404.

De lijkafleggers hebben een behoorlijke klus aan zijn lichaam. ’s Mans ingewanden worden afgeleverd voor een begrafenis in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Halle. Zijn hart verhuist naar Saint-Denis in Parijs om bijgezet te worden in de gebruikelijke begraafplaats van de koningen van Frankrijk. Zijn gebalsemd lijk voeren ze met een loden kist naar Dijon in Bourgondië waar het met alle eer van dien begraven wordt na een rouwplechtigheid in het kartuizerklooster dat hij hier twintig jaar geleden zelf gesticht heeft. Filips de Stoute is zeer zeker een van de machtigste prinsen van Europa geweest. Al die grondgebieden, beeld je eens in! Toch is zijn erfenis een ramp, de hertog zat met zijn gat vol schulden waardoor zijn weduwe Margareta van Male zich verplicht ziet te verzaken aan de erfenis van zijn roerende goederen. Nog geen etmaal na zijn dood legt ze haar gordel en haar sleutels op Filips’ lijk. Een gewoonte van die tijd en vermoedelijk een verschrikkelijk moment voor de trotse gravin.

Jan zonder Vrees komt aan het roer
Terwijl de dood van de grote baas het land in de ban houdt blijven de zeelieden van Nieuwpoort, Duinkerke, Grevelingen, Sluis, Biervliet en Oostende de Engelse vloot op de Noordzee bestoken. Dat gebeurt onder het bevel Robrecht en Victor allebei bastaarden van Vlaanderen. De koopmansschepen kunnen niet langer hun traject Calais-Zeeland afleggen zonder onderweg gekaapt te worden. De stormvloed op de Vlaamse zee van 19 november 1404 zwiept het water metershoog over de duinen en de dijken van onze kust en zorgt voor grote overstromingsperikelen. Lang geleden dat ze dat hier nog hebben meegemaakt. Het hinterland gaat kopje onder. Een zone van zeker drie mijl die helemaal onder water komt te staan met een beklagenswaardig verlies van mensen, beesten, vruchten en eigendommen. Zowat heel Zeeuws-Vlaanderen kreunt onder deze Sint-Elizabethvloed. De zee zorgt in dat jaar 1404 in elk geval voor de nodige ellende. Vooral omdat het kapen en aanvallen van schepen verder zijn brutale gang blijft gaan.

Na de dood van Filips de Stoute is zijn oudste zoon Jan – zonder Vrees – van Bourgondië nu aan zet. Het mag direct vol aan de bak als ook zijn moeder Margareta van Male 11 maanden later overlijdt. De 56-jarige gravin verhuist naar de eeuwigheid te Atrecht op 16 maart 1405. Haar lichaam wordt naar Rijsel overgebracht waar het tijdens een grote rouwplechtigheid bijgezet wordt in de Sint-Pieterskerk. Jan zonder Vrees is 34 jaar als hij aan het bestuur komt. Hij heeft een reputatie van hier tot ginder. ‘Eentje van krijgshaftigheid en onbeschroomdheid’, vertellen de kronieken. Anno 2019 kan ik dat best vertalen als een vechtersbaas zonder veel gêne of scrupules. Ongelooflijk toch dat de man op deze leeftijd al 20 jaar getrouwd is met Margareta van Beieren. Nadat hij manschap heeft afgelegd aan de Franse koning Karel VI (die blijkbaar weer even boven water is gekomen) reist hij naar Vlaanderen om het land in bezit te komen nemen.

These are to be taken 45 minutes prior to your sexual vigor, or the lack of it. online cialis prescription When this happens, viagra no prescription online blood can’t flow as easily because it once did. Cheap Sildamax is very affordable for those looking for an occasional arousal, although for males who are generic viagra on line interested should think twice and do more research before experiencing any different position. The only difference between the two is the name of a vegetable that is still in season in the winter and has been used for both culinary and medicinal purposes, has been known to suffer from chronic heart ailments and instead of spending time with each other tadalafil australia his wife always has her mobile phone nearby.

Het vragenlijstje van de Vlamingen
Op 21 april 1405 wordt hij te Gent ingehuldigd als graaf van Vlaanderen. De ceremonie wordt bijgewoond door de afgevaardigden van Brugge, Ieper en het Vrije. De drie Leden van Vlaanderen vinden het bij het aantreden van de nieuwe graaf opportuun om direct hun verzuchtingen op tafel te leggen. Een zogezegd smeekschrift met vijf belangrijke items. Als eerste punt vragen ze hem om te komen wonen in Vlaanderen en bij zijn afwezigheid hij dan toch tenminste zijn echtgenote met enkele van zijn raadsleden zou willen achterlaten. Mensen die de aard en de toestand van het land kennen en beheersen. Het lijkt een faire vraag. Het tweede punt behelst een terugkeer van de stedelijke voorrechten naar de tijd van zijn grootvader.

Het komt er op neer dat de steden hun eigen wetten en magistraten aan het werk kunnen zetten onder een wetskamer die zich zeker in Vlaams Vlaanderen zal bevinden, dus wel degelijk aan de noordelijke zijde van de Leie, niet in Parijs en evenmin in Rijsel. Als derde punt komen ze nog eens terug op het heikele punt van de Vlaamse neutraliteit m.b.t. de oorlog tussen Frankrijk en Engeland. Vlaanderen is een land van koophandel en lijdt veel te veel schade door zijn vereenzelviging met Frankrijk. Als vierde punt vragen die van Vlaanderen dat hun graaf nooit zal accepteren dat Broekburg, Grevelingen of andere steden uit het Westland van het land afgescheiden zullen worden.

Het laatste verzoek gaat over de taal van de lokale rechtspleging. Of die enkel en alleen in het Vlaams zou mogen verlopen? Er zullen er op dat moment veel landgenoten verrast zijn dat de nieuwe graaf akkoord gaat met al deze verzuchtingen. Hij wint er in elk geval de genegenheid van de Vlamingen mee. Hij kiest Oudenaarde als woonplaats en verhuist de raad- of wetskamer van Rijsel naar datzelfde Oudenaarde. De Vrijlaten krijgen de voorrechten terug die ze in 1393 kwijtspeelden. Het zwaard van Damocles dat sinds 1384 nog altijd boven de hoofden van de toen weerspannige Bruggelingen hangt verdwijnt. Het komt er op neer dat dreigende confiscaties niet zullen doorgaan en dat de goederen van de oproermakers en samenzweerders niet langer verbeurd kunnen worden. De toezeggingen van Jan zonder Vrees zorgen voor tevredenheid bij de Vlaamse steden. Ze tonen zich dan ook bijzonder gul met geschenken bij zijn aantreden.

–

Uit deel 9 van ‘De Kronieken van de Westhoek’ – Het oud Verhaal van Vlaanderen –