In december 1278 volgt de 52-jarige Gwijde van Dampierre zijn moeder definitief op als 21ste graaf van Vlaanderen. Hij wordt geïnstalleerd als nieuwe graaf door de Franse koning Filips III de Stoute. Margaretha sterft de 10e februari 1280 op 78-jarige leeftijd. Vrij vlug daarna worden de ambitieuze Gwijde en Robrecht geconfronteerd met de macht van de steden van Gent, Brugge en Ieper.