In oude sprookjes vindt men nog een andere verklaring. Daarin wordt verteld, dat de duivel een groot boek heeft, waarin de namen van alle mensen staan. Als hij op zoek gaat naar nieuwe slachtoffers, begint hij uit dat boek luid namen op te lezen en telkens wanneer hij de naam van een persoon uitspreekt, moet deze niezen. Omstanders moeten dan gauw zeggen ‘God zegen je! en het gevaar is geweken.
Niezen is in feite een soort afweermanoeuver tegen het binnendringen van schadelijke stoffen in de neus.
Als er iemand niest, is het nog vaak de gewoonte te zeggen · God zegen je ! Waarom zeggen we dat en waar komt die gewoonte vandaan?
Dat gebruik gaat al tot de oudheid terug. Men geloofde namelijk dat door de heftige beweging die het lichaam maakt bij het niezen, de ziel plotseling het lichaam zou kunnen verlaten.
Reeds de Grieken en de Romeinen zagen, eeuwen vóór de komst van Christus. in het niezen een teken dat er iets onaangenaams kon gebeuren. Daarom zei men ‘Zeus (of Jupiter)’ – dat was hun oppergod – behoede je!’
Later, in de tijd toen de pest overal heerste, ging men ‘gezondheid’ zeggen. De mensen dachten toen dat de ziekte met het niezen begon en het was dus te begrijpen dat men iemand die ging niezen, gezondheid toewenste.
In oude sprookjes vindt men nog een andere verklaring. Daarin wordt verteld, dat de duivel een groot boek heeft, waarin de namen van alle mensen staan. Als hij op zoek gaat naar nieuwe slachtoffers, begint hij uit dat boek luid namen op te lezen en telkens wanneer hij de naam van een persoon uitspreekt, moet deze niezen. Omstanders moeten dan gauw zeggen ‘God zegen je! en het gevaar is geweken.
Wanneer iemand niest als men iets vertelt, zegt men ”t Is waar. ’t Is beniesd’ Men beschouwt in dat geval het niezen als een bekrachtiging van het gezegde. Ook deze opvatting kwam reeds voor bij de oude Grieken (aangehaald door Homerus in zijn Odyssee).
Uit ‘De Ijzerbode’ van 1971
