Zeger van Kortrijk
18 oktober 1335. De Engelsman volgt de situatie in Vlaanderen op de voet, hij weet als geen ander hoe het Vlaamse volk mort tegen zijn graaf en zijn nodeloze agressiviteit tegen de Engelsen. Als de graaf ooit volk nodig heeft voor zijn leger zal hij zeker niet moeten rekenen op de Vlaamse burgerij. Hij start een campagne waarbij enkele bekwame Engelsen de Vlaamse gemeenten aflopen om hen ertoe te bewegen elke mogelijke hulp aan Frankrijk te weigeren. Als ze daartoe genegen zijn zal de wol terugkeren en zal Vlaanderen een excellente partner hebben aan Engeland. Die campagne beperkt zich trouwens niet tot Vlaanderen alleen, ook de bewoners van Henegouwen, Holland, Zeeland en andere landen krijgen een identieke boodschap te horen. In Vlaanderen krijgen de gezanten alvast een heel warm onthaal. In Gent ontvangt Zeger van Kortrijk, de heer van Drongen de Engelsen met open armen en laat hij zich dagelijks opmerken in het gezelschap van de Engelsen.
31 maart 1336. Enkele Vlaamse prominenten sluiten een verdrag af met hun Engelse bondgenoten. Onder hen zie ik de namen van Zeger van Kortrijk, Walter van Harelbeke, Jan van Axel, Jan van Rodes, Roland van Poeke. Ze worden daarin gevolgd door de edelen en de schepenen van Brabant. Vanuit Brabant, Henegouwen, Holland, Friesland wordt de deal aangegrepen om aan te kondigen dat de verschillende landen zich niet in eender welke oorlog zullen storten, tenzij na onderling overleg en in unanimiteit. Lodewijk van Nevers, als graaf van Vlaanderen ziet zich genoodzaakt om dat akkoord mee te ondertekenen. De Vlaamse gemeenten gaan nog een flink stuk verder.
Op 15 april 1336 gelast Edward III de bisschop van Lincoln en de graven van Salisbury en Huntington om in Vlaanderen een verdrag te gaan afsluiten. De delegatie haast zich naar Gent, ooit nog het bolwerk van de graaf. Maar daar hebben ze ondertussen al aan den lijve de beklagenswaardige gevolgen van zijn vijandige houding tegen de Engelsman ondervonden. Zeger van Kortrijk, ooit nog de steun en toeverlaat van de graaf in zijn strijd tegen de Bruggelingen is nu van oordeel dat een verbond met Engeland van het grootste belang is voor Vlaanderen. Tijdens een vergadering in Gent geeft hij aan dat de Engelsen de stapelplaats van de wol in Vlaanderen wensen te herstellen en de Vlaamse wevers in bescherming willen nemen.
Een van de behandelde punten op de agenda is het mogelijk huwelijk van de zoon van Lodewijk van Nevers (Lodewijk van Male) met de dochter van Edward III (Joanna). Dergelijk scenario zou Vlaanderen losweken van Frankrijk en meteen vaste voet aan de grond brengen voor de Engelsen in Frankrijk. Het is best opmerkelijk dat al die belangrijke gesprekken zich lijken af te spelen buiten het gezichtsveld of de controle van de graaf van Vlaanderen zelf. Lodewijk van Nevers moet vermoedelijk de enig overgebleven Vlaming zijn die nog belang hecht aan zijn verbond met Frankrijk.
De zaden van de wraak
De ‘onbeschaamdheid’ van de Vlamingen en meer specifiek die van Zeger van Kortrijk brengt alweer het slechtste boven bij Lodewijk van Nevers. Rancune en wraak staan hem op het lijf geschreven. Hij neemt nog maar eens zijn toevlucht tot repressieve maatregelen. Zijn wraak spitst zich in eerste instantie toe op Zeger de Kortrijkzaan, de ridder die aangestuurd heeft op dat pact met Engeland. De man wordt in Gent gerespecteerd als zijnde een dappere edelman. Op 6 juli 1336 nodigt Lodewijk deze Zeger uit naar Brugge om er een algemene vergadering van de afgevaardigden van de gemeenten te komen bijwonen. Bij zijn aankomst laat hij Zeger van Kortrijk oppakken en opsluiten in het kasteel van Rupelmonde.
Onder de betichting van verraad tegen de koning van Frankrijk. Dat huwelijk van zijn zoon stuit natuurlijk op een ‘non’ bij de graaf. Tijdens de bezoeken van Engelse gezanten proberen die ook tussen te komen in de gevangenschap van Zeger van Kortrijk, iets wat zijn zaak meer slecht doet dan goed. Lodewijk van Nevers heeft het trouwens ook gemunt op die Engelse delegatie die ondertussen al teruggekeerd is naar het hof van de graaf van Henegouwen. Daar vernemen ze dat Lodewijk schepen uitgestuurd heeft naar de monding van de Schelde met de bedoeling van hen te onderscheppen en in de cel te gooien wanneer ze zouden inschepen te Antwerpen. De Engelsen zien zich zo verplicht om via het Hollandse Dordrecht terug te keren. Na hun thuiskomst regent het klachten bij Edward III.
Zomer 1337. Graaf Lodewijk van Nevers start met zijn campagne om de Vlamingen te overtuigen hun verbond met Frankrijk niet te verbreken. Als fanatieke handlanger van Filips van Valois gaat hij van stad tot stad om de besturen te overtuigen de Franse kant te blijven kiezen en het verdrag van Arques te blijven respecteren. De graaf gebruikt een vreemde mengeling van repressie, dreigende taal en smeekbeden. Zijn aanpak houdt de garantie in dat hij nooit of te nimmer in zijn opdracht zal slagen. Zo is hij van mening dat de opsluiting van Zeger van Kortrijk niet volstaat als straf voor de Gentenaars. Hij voegt er een zware boete aan toe en eist dat de Gentse afgevaardigden zijn genade aan zijn voeten zullen komen afsmeken.
Wat dwaas toch om hier en nu de zaden van de wraak te planten. De koning van Frankrijk is heel wat bedachtzamer met de Vlamingen en vloekt zich vermoedelijk te pletter met de impulsieve dwaasheden van deze graaf van Vlaanderen. Op 15 augustus 1337 scheldt hij de steden alvast een achterstallige betaling van 80.000 Parijse ponden kwijt. De Vlamingen krijgen plots het monopolie om hun textielproducten te leveren in Frankrijk. Zolang ze maar hun goodwill blijven betonen aan Filips van Valois. Hij zwaait ook met voordelen voor Brugge. Zo mogen ze de grachten tussen de Katelijnepoort en Koolkerke uitdiepen en opnieuw uitdelven omdat ze al een tijd klagen over de slechte kwaliteit van het water in deze gracht voor het brouwproces van hun bier.
–
Uit deel 9 van ‘De Kronieken van de Westhoek’ – Het oud Verhaal van Vlaanderen –
