De misdaad van Krombeke

2 januari 1906 – DE MISDAAD VAN CROMBEKE

De weg die Poperinge met Rousbrugge verbindt voert voorbij ’t dorpje Proven. Meer naar rechts strekt zich, een tamelijk groot bosch uit. Verder noordwaarts ligt de gemeente Crombeke, thans alom bekend door de schrikkelijke misdaad, welke een waardig echtpaar op wreede wijze scheidde.

Op ’t grondgebied van Crombeke stond tamelijk eenzaam de woning der echtgenooten L. .. De morgen van den 2de Januari 1906 was aangebroken. In ’t bedoeld huis ronkte vroolijk de stoof. ’t Was koud en de verkwikkende warmte deed man en vrouw L. .. die bij ’t vuur zaten, weldadig aan.

De echtelieden gevoelden zich gelukkig. Wie zou niet dankbaar, gestemd zijn, als men een rustige levensavond hoopt te genieten?

‘Maar, helaas, ’t ware wreede tijden … Men hoorde van schelmstukken, bedreven door booswichten, die van diefstal leefden. Er huisde een bende in de streek. Maar nu was ’t al voorbij zeven ure. Menigeen had reeds den arbeid hernomen. Wie zou op dit tijdstip van den dag nog aan misdaad denken? De echtgenooten L. .,. allerminst, want hun achterdeur was niet gesloten. Immers de nieuwe dag lichtte reeds en dieven en roovers werken ’s nachts …

‘Helaas, onze vrienden vermoedden niet, dat schurken in den omtrek zwierven en deze eenzame woning als doel van hun snood opzet gekozen hadden!

Abel Pollet was daar en die schelm randde ’t liefst ouderlingen, die weinig weerstand bieden konden, aan: M.D … , te Calonne, en ’t echtpaar L. .. , te Locon in ’t Fransche, hadden zulks ondervonden, ofschoon, de eerste toonde dat ook in den arm van een nog spierkracht schuilen kan …

’t ‘Was bij half acht. Eensklaps werd de achterdeur geopend. Drie kerels met dikke stokken in de hand, traden brutaal binnen. Man en vrouw schrokken. Ze kenden die vreemdelingen niet en voorzeker overviel hen een, angstig voorgevoel… ‘We moeten geld hebben!’ snauwde één der gasten. De twee en zeventigjarige man was doof en verstond die woorden niet. Maar zijn vrouw Antwoordde

– Wij hebben geen geld …
– Ge moet er ons. geven .. , ge hebt niet veel tijd! hernam de roover.

Verwonderd staarde de meester des huizes de onbekenden aan. Hij begreep nog niets van wat er gesproken was geworden. Zijn echtgenoote vertelde het hem. M. L. .. stond snel op en terwijl zijn oogen van toom en verontwaardiging fonkelden, zei hij vastberaden:

– Ge zult niets krijgen!

Abel Pollet, want hij was een der indringers, duidde geen tegenspraak. Met Theophiel Deroo, de tweede booswicht, viel hij opden ouderling aan. De beide schurken sloegen hun slachtoffer geweldig met hun stok op ’t hoofd. Vrouw L. .. jammerde luid. Ze poogde te vluchten om hulp te roepen, maar werd hierin belet. Sidderend van vrees, geen uitkomst meer wetende, duidde ze een kofferke aan, waarin zich ’t geld van twee verkochte varkens lag.

Begeerig sprongen de schelmen naar de aangewezen plaats. En ’t geld der spaarzame oudjes – de som van ongeveer twee honderd en vijftig frank – werd geroofd. In doodsangst zat vrouw L. .. op een stoel. Diefstal in vollen morgen, de klok wees halfacht… en geen hulpe! Overgeleverd aan de bandieten! De booswichten waren niet tevreden met hun buit. Ze stelden zich voor de bevende echtgenoote en riepen dreigend

‘Ge hebt nog goud! Zeg waar, of ’t is uw laatste minuut! –

– We bezitten niets meer! kloeg de arme vrouw, schuw naar den vervaarlijken stok blikkende.

Ge hebt alles genomen! zei haar man, Ach’, slaat ons niet! kermde de eerste weer. ‘Hebt toch deernis?’ Maar deernis. kenden de bandieten niet.

– ‘Moet ik het hun nu geven? vroeg een hunner.

– Ja, geef het! klonk het met duivelsche koelbioedigheid terug.

De ongelukkige lieden smeekten’ om genade, want ze zagen dat Abel Pollet en Theopliel Deroo vaster hunne knuppels omklemden. De stokken rezen en daalden en geweldig beukten ze de schedels der arme echtgenooten. Pollet en Theofiel Deroo gingen als monsters van wreedheid te werk. De aangevallen en huilden, trachtten de wapens af te weren. Tevergeefs echter.., en weldra vielen ze neer… vreeselijk gewond … bebloed, bewusteloos., Pollet bezag zijn slachtoffers een oogenblik, dan vertrok hij mompelend:

– Ze zijn dood. De anderen volgden hem …

Snel vluchtten ze naar ’t bosch, waarvan wij boven spraken. De stoof ronkte, de klok tikte … anders bleef alles stil bij de woning der misdaad.

Enige minuten geleden zaten de brave ouderlingen genoeglijk bij het vuur.., tevreden, dankbaar; nu lagen ze in vreeselijken toestand op den vloer. ’t Werd lichter daarbuiten. Maar wie ’t huis voorbij stapte vermoedde niet, welk een drama er geschied was. Een uur verliep, weer een halfuur. Bijna klokke negen … en nog daagde er geen hulp op.

Eindelijk opende de man de oogen. Wat was er gebeurd? Waar bevond ,hij zich? Die schrikkelijke pijnen … Groote God, zijn vrouw nevens hem … dood misschien! Met de uiterste krachtsinspanning sleepte de arme gewonde zich naar de deur. Hij zag naar buiten. Stapte daar niet een persoon voorbij? Goddank, ’t was de briefdrager. Men schetse zich de ontsteltenis, den schrik, de verontwaardiging van dezen beambte bij de ontdekking der gruwelijke gebeurtenis!

Crombeke geraakte in rep en roer. Terwijl voor de slachtoffers geneeskundige hulp gehaald werd, bleef de politie evenmin werkeloos. Doch het onderzoek bleef vruchteloos, ofschoon verscheidene lieden de vluchtende daders gezien hadden. De schelmen schijnen zich eenigen tijd in ’t bosch van Proven verschuild te hebben. Vrouw L. .. werd naar het hospitaal van Poperinge overgebracht. De geneesheeren deden wat mogelijk was om haar te redden. Helaas … de martelingen waren te vreeselijk geweest. Ongeveer een week later – den 10de januari – bezweek de arme vrouw.

Hoe wreed werden de echtelieden gescheiden! Na samen vreugde en droefheid gedeeld te hebben, een rustigen levensavond genieten … en dan in eenige ogenblikken ’t geluk op zulk een schrikkelijke wijze verstoord Was ’t wonder, dat bij menigeen de krop in de keel, de tranen in de oogen schoten … was ’t wonder dat men de bandieten vervloekte … de moordenaars die om een handvol geld hun naaste naar ’t leven stonden, jammer en wee verspreidden!

M. L. .. ofschoon ook vreeselijk gewond, bleef gespaard, dank aan zijn krachtig gestel. Maar welk een bittere beproeving voor den twee en zeventigjarigen grijsaard! Wat moet er in zijn hart omgegaan zijn, toen hij ter rechtzitting te, St. Omer getuigen kwam en daar de bewerkers van zijn onherstelbare ramp aanschouwde! Hij zelf had meer dan honderd slagen ontvangen, ’t Is te begrijpen dat de geneesheer zei : ’t was een ware slachting.

Men verhaalt, dat de barbaarschheîd van een der schelmen deze misdaad nog monsterachtiger maakte. Toen yrouw L. .. zoo. afgebeuld werd, zou de arme ouderling nog gesmeekt hebben, of ze een akt van berouw mocht verwekken. Maar Theofiel Deroo schijnt doof gebleven te zijn voor die vraag der christin, welke begeerde zich tot sterven te bereiden!

De bespreking van deze bijzonderheid joeg de gansche vergadering in de rechtszaal te St. Omer een huivering van ontzetting over de leden. Deroo verklaarde dat dit alles leugens was, dat het hier een andere, soortgelijke zaak gold, en beriep zich op de getuigenis van Abel Pollet. Dan ontstond er twist tusschen beide beschuldigden. Gescheiden door een bank stonden ze tegenover elkander, onder ’t spreken het hout van woede beukende.

–

In de krant ‘Het nieuwsblad van Yperen’ van de 15de september 1906, stond het volgende artikeltje:

’t Schijnt dat men op het spoor der moordenaars van de familie Lozie te Crombeke gekomen is door de maniere van een woord uit te spreken. De schurken namelijk wilden ‘gald’ (geld) vele gald hebben en daaruit werd besloten zat ze uit het ‘fransche’ waren, van de kanten van Boeschepe of rond Hazebrouck.

Eens de hoofden der bende aangenhouden, deed men seffens een onderzoek nopens de moord van Crombeke en in het nauw gebracht, bekende Abel Pollet, het schelmstuk bedreven te hebben met de twee Deroo’ s Marcel en Theofiel. De eere van die aanhoudingen en menige andere nopens de bende komt grootendeels toe aan den heer commissaris Vanhoutte van Poperinghe, die daarin bewijs heeft gegeven van scherp doorzicht.

–

‘Hans Van Hoorenbeek’ een pseudoniem van Abraham Hans, die dit verhaal opnam in zijn boek ‘Abel Pollet ende bende van Hazebroek’. Uit ‘Doos Gazette’ van 2011 (met dank aan Guido Vandermarliere)