Dit gebeurde gedurende de Spaanse erfenisoorlog. In 1700 immers stierf Karel II van Spanje zonder kinderen na te laten. De zuidelijke Nederlanden buiten de strook grond door den vrede van Nijmegen aan Lodewijk XIV in ’t jaar 1678 geschonken, maakten deel van zijn erflanden. Elverdinge niet meer daar het door voornoemde vrede met Ieper en Poperinge reeds aan Frankrijk toebehoorde.
De zeer sluwe Franse koning Lodewijk XIV, die met Maria-Theresia, dochter van Filips IV, vroeger koning van Spanje gehuwd was, verkreeg het dat Karel II bij testament, zijn kleinneef Filips als eenige erfgenaam van het Spaanse rijk aanstelde. De andere mogendheden, voor Frankrijks zo vergrootte macht schrik hebbende, beweerden dat het Europese evenwicht verbroken was. Engeland, Noord-Nederland, Pruisen en Oostenrijk verklaarden Frankrijk en Spanje de oorlog. De Hollanders kwamen hier de Franse hen bevechten, Zo gebeurde het nu dat Knokke, de versterking die stond: aan de samenvloeiing van Ijzer en Ieperlee door de Hollanders op de Fransen veroverd werd.
Ook moet ik vertellen wat ik heb zien gebeuren in ’t jaar 1712 van Simon De Rue, partizaan onder de dienst van de heren Staten ofwel de Hollanders, van boerengeslacht en van geboorte van omtrent de stad van Brugge, nadat hij dikwijls met zijn Hollandse partij zeer kloeke en stoute feiten gedaan had binnen en buiten de lijnen zodat de Fransen van hem een en schrik hadden.
Het heeft eens gebeurd dat hij, met een partij van 150 mannen is de vaart gepasseerd de Drie Grachten en is gekomen binnen de liggingen. Binnen zijnde is hij met zijn partij gegaan omtrent de Pereboom in het zwijnstal, en heeft aldaar gevraagd aan zijn volk wie van hen vrijwillig wilde met hem zijn leven wagen, want hij van zin was het fort Knokke in te nemen.
Daar zijn geweest 70 mannen die gewillig mee hem zijn gegaan, en de andere zijn omtrent het zwijnstal gebleven verwachtende het wel of kwalijk gelukken van de stoute helden.
Alzo is Simon De Rue de partizaan met de voornoemde zeventig mannen op de 5de okober 1712 in de nacht gegaan en heeft zich verborgen geleid in het hof van de gouverneur en daar zeer stil gebleven tot ’s morgens. Het Frans garnizoen in de Knokke bestond uit omtrent 50 mannen.
’s Morgens van hun vijand niet wetende hebben zij op de ordinaire tijd de poorten opengedaan, de bruggen neergelaten en zijn weergekeerd in het fort en in hun cortegarde. De gouverneur was wel hard in zijn rust en de majoor was ziek en als alles open en in rust was zoo is Simon De Rue uit de hof gesprongen en heeft de eerste schildwacht doodgeschoten en een anderen die meende de poort toe te doen, ze hebben hem ook omver geschoten en zijn 200 te samen recht in het fort gelopen en zich meester gemaakt en de gouverneur en de majoor met andere officieren krijgsgevangen genomen en al hun goed geplunderd en de soldaten hun justacoorens afgedaan en weggezonden naar Ieper.
Wat zo zijnde zo hebben de vervaarde harten, die bij ’t zwijnstal gebleven waren, een moed en courage gekregen en zijn ook al te samen te Knokke ingelopen zoodat de kloeke en stoute kapitein Simon De Rue met zijn partij van 150 mannen nu heer en meester waren binnen Knokke hen zeer verblijdden over de goede fortuin die ze gelukt hadden en ze hebben terstond de posten bezet met goede schildwachten en de buit die zij bekomen hadden gedeeld, want de Fransen hebben niet één schot geschoten.
De mare liep in haast naar Ieper. Commandant Sevely maakte zich vaardig met omtrent 2000 mannen van het garnizoen van Ieper met enige schepen met ammunitie van oorlog en het gerucht uitgaande dat zij kwamen om de Knokke op te lopen en in te nemen en is ’s achternoens gekomen met zijn volk en schepen tot bij het groot sluis en heeft een trompetter gezonden tot Simon De Rue om te vragen of hij wilde de Knokke weergeven of het beleg derzelve weerstaan.
De kloeke held heeft daarop geantwoord dat hij te veel kruit en lood in de Knokke gevonden had om die nu zo te verlaten. De trompetter vertrokken zijnde hebben hem vereerd met enige kanonschoten zodat de Fransen niets durfden uitrichten en zijn omtrent de avond teruggekeerd naar Ieper want geen vijftig mannen binnen Ieper gebleven.
Drie of vier dagen daarna zo werd Simon De Rue versterkt met nog volk tot omtrent vijfhonderd man en heeft in de vaart ten noorden van de Knokke een dam doen maken om het water op te houden tot versterking van zijn fort, zodat hij in ’t eerste van november 1712 alle de broukagien heeft doen overvloeien gelijk een zee, een grote ruïne en intrest voor de lege landen.
Daarenboven waren we nog dagelijks het Frans leger verwachtende om de Knokke terug te nemen en we waren erg in benauwdheid, want om die weer te winnen waren enige personen van gevoelen dat Frankrijk zou moeten employeren een formeel leger wel van omtrent twintigduizend mannen. Had dat moeten gebeuren zo zouden al de omliggende parochiën geruïneerd geweest zijn, en indien de Knokke niet gewonnen en ware zo zouden onze landen onder water gebleven zijn, zo zagen wij geen gat om de ruïne of grote intresten te ontvluchten.
Maar de gebenedijde God, die dikwijls het zuur in het zoet verandert, zo is het gebeurd dat in april 1713 de stilstand van wapens is gedecedeerd tussen Frankrijk en Holland, waarmee wij zijn verlost van een beleg en in mei 1713 is de dam van Knokke uitgedaan en onze wateren opgelost van de broeken en in het eerste van juni 1713 zo zijn de Hollanders in Ieper en Veurne gekomen en de Fransen daaruit gegaan, een teken van vrede tussen malkander en bij ons eene groote blijdschap veroorzakende.
De gouverneur en majoor van de Knokke voornoemde zo zij krijgsgevangenen binnen de stad Ieper waren, hebben elkaar verweten hun grote onvoorzichtigheid zodat de gouverneur de majoor heeft doodgestoken en gevlucht is uit de stad naar de vijand. De ene was dood en de andere in nood.
–
Uit ‘Geschiedenis van Elverdinghe’ van Constant & Paul Tamboryn (1964) – uit de kroniek ‘Memoriën en geschiedenissen van Pieter Pieters filius Pieter, begonnen in 1699’.
