Dat waren de namen van de ijzeren beelden die eertijds te Kortrijk de ure sloegen op de Hallentoren, en, na de slag van Westrozebeke, door de Fransen weggenomen, op onze vrouwe toren te Dijon geplaatst werden, waar ze nog staan onder den naam van Jacquemart et sa femme.
Manten en Kalle
Dat waren de namen van de ijzeren beelden die eertijds te Kortrijk de ure sloegen op de Hallentoren, en, na de slag van Westrozebeke, door de Fransen weggenomen, op onze vrouwe toren te Dijon geplaatst werden, waar ze nog staan onder den naam van Jacquemart et sa femme.
Volgens Rond den Heerd 2de jaar, bl. 77, zouden Manten en Kalle, twee eigennamen zijn, Amandus en Katrijne, de patroon van Vlaanderen en de patrones der spinnetten.
Manten kan met volle recht voor Amandus gelden. Maar is Kalle voorzeker de kortnaam van Kallijne; Kathelijne, Kathrijne, zoals Kaat en Kaatje in Holland, en Trijne, Trientje in Vlaanderen?
Kalle betekende in het oud Vlaams ‘de schone’, pulchra, formosa (zie Kiliaen), dus ‘de vrouwe’. Dat woord is nog overgebleven in Kallemoeie, kalle met de cinsel, een toveres of ingebeelde vrouw die in waterputten of op hoogten verkeert; in Kallegeete, een ander verkeer, half geete, half vrouwe.
Zodat Manten en Kalle zouden kunnen betekenen ‘Amandus en zijn lief’ of zijn vrouw. De Fransen die deze beelden gestolen hebben, vertaalden Kalle ook op die manier, zeggende Jacquemart et sa femme.
Wat meer is, ik ben zelfs genegen om te geloven dat Manten ook geen eigennaam is, en dat de ware lezing moet zijn ‘Man en Kalle’, I’homme et sa femme.
Zo worden de volgende spreuken ook klaar en duidelijk: Ze komen overeen gelijk man en Kalle (Manten en Kalle), wat ook nog gezegd en vertaald wordt op volgende manier: ze komen overeen ‘lijk man en wijf’. Man tegen kalle slaan, dat is de enkel tegen elkaar slaan tijdens het stappen, een zinspeling op de nauw verbonden en altijd naast elkaar gaande benen, net zoals man en wijf aaneengebonden door de echt steeds naast elkaar leven.
–
Uit ‘Rond den Heerd’ van 1880
