Op dinsdag 6 juni 1944 ’s morgens landden de Engelsen op de Franse zeekust tussen Le Havre en Cherbourg! Na een hardnekkige strijd werden de Duitsers achteruitgeslagen en weldra kon men hier door allerhande voortekens vaststellen dat het Duits leger tot de aftocht gedwongen werd.
Het was rond de 25ste juli van het jaar 1914 dat op ons rustig dorp de eerste oorlogsgeruchten verspreid werden.
De jaren glijden voorbij. We arriveren nu al weer op een 5 mei van het jaar 1422. Opnieuw bij het steekspel van de Witte Beer.
Half augustus. Precies op het moment dat ik nog eens van schouder wissel in mijn bed zijn die dekselse trompetten er weer. Het is godgeklaagd amper 6 uur. De duisternis begint aarzelend plaats te ruimen voor de nieuwe dag. Het geschal is bestemd voor de ruiters.
Zondag laatst, rond 18u30 was de kermis volop aan de gang bij het gehucht ‘Smiske’. Volk bij de vleet, gelijk ten andere heel de kermis door, in de herbergen en ook langs de baan waar men druk bezig was de volksspelen voor te bereiden toen er al met eens een autocar, volgepropt met Engelse soldaten in volle vaart, vanuit de richting Ieper naar Diksmuide te wege, aansnelde.
5 november, donderdag. – De nacht is tamelijk kalm. Rond 5 uur doen de Fransen een contreattaque. Het gaat er buitengewoon geweldig, in den voornoen wat min, doch in den. achternoen erger dan ooit. Verscheidene Duitse krijgsgevangenen worden ingebracht en onderhoord in de onderpastorij. Zij vertellen dat de keizer hier op het front is. Kost wat kost moeten zij hier doorboren.
De soldaat neme bij zijn vertrek met zich weinig geld en een kleine hoeveelheid kleren. Hij voorziet zich van een goed hang- of maalslot, gorde zich met het scapulier van Onze Lieve Vrouw, neme op zich een klein gebedenboek en een paternoster.
‘In het jaar 1601 woonde op de parochie Koekelare aan de kant van Eernegem een landsman die geboren werd aan de Leie in Ariën waar hij al zijn eigendommen kwijtgespeeld was. Hier leefde hij armoedig. Twee melkkoeien en hele dagen hard werken volstonden maar net om zijn vrouw en kinderen te kunnen onderhouden.
Den 21 mei 1901, het convooi dat van Yper naar Kortryk vertrekt ten 9.30 u. ontriggelde gedeeltelijk aan de hofstede bewoond door Wed. Bostyn, wanneer vyf koebeesten, men weet niet hoe, waren gebroken uit de weide die langs den ijzerweg ligt, die daar juist een kromte maakt.
Het is de ‘Imperial War Graves Commission’ (Commissie der oorlogsgrafsteden van het Britse Rijk) die het voornemen opvatte op verschillende plaatsen van het front gedenktekens op te richten ter nagedachtenis van de Engelse soldaten die onder de oorlog als ‘vermist’ werden aangegeven en wier lijk nooit werd teruggevonden.
Daer waeren twee jonge dochters van het gebeurte ontboden, om des avonts een groot deel wafelen te bakken. Naer dat ik als novitius den ganschen dag als een slave gediend hadde, men gaf my des avonts geene van die wafels te proeven, waerover ik by myn zelven zeer spytig was. ‘S nagts ontrent den 12 ueren zyn onze broeders eerst gaen slaepen, wel versterkt zynde van den wyn en wafels; en die twee dochters , vermoeyt zynde van wafels te bakken, bleven in ons klooster slapen boven op een gastekamer, ende aen my wiert het last opgeleyd van alle de deuren wel te bezigtigen, of zy naer behooren wel verzekert toegesloten waeren, ende lest van al te gaen slapen.
De mannen zijn ongewapend. Met vierduizend zijn ze. Ze houden hun handen gevouwen en dragen geen kappen en geen riemen. ‘Ils vindrent nudz pieds et sans cheinture’ lezen we in de kronieken. Nochtans is het die dag slecht en berekoud weer en hun blote voeten verzinken in de modder. Het geheel moet ongetwijfeld een hallucinante aanblik geven als de sukkelaars, sommigen onder hen sterven zelf van de koude die dag, in deze omstandigheden ootmoedig op hun knieën gaan zitten om het verdict van graaf Filips de Goede te aanhoren.
Vergeet niet dat de honderdjarige oorlog tussen Frankrijk en Engeland nog volop woedt. De graaf vaardigt een besluit uit dat einde 1430 verspreid wordt door zijn landen van Vlaanderen, Brabant en Artesië. Hij vraagt aan al zijn vazallen dat ze hem op 6 januari 1431 zullen vervoegen ter hoogte van Sint-Winoksbergen. Het water moet blijkbaar tot aan de lippen van de hertog van Bourgondië staan, want tijdens de winter wordt er haast nooit oorlog gevoerd. Hoe dan ook: er wordt een algemeen alarm afgekondigd. De heren en de edelen sloven zich uit om massaal antwoord te geven op de vragen van hun graaf. De voorbereidende werken slepen wat langer aan dan voorzien en de planning wordt een klein weekje vooruitgeschoven.
Zo duiken we het jaar 1385 binnen waar er onmiddellijk sprake is van een grote vondst in de Boterstraat. Er zal een nieuw stenen huis gebouwd worden en bij het verwijderen van oude funderingen wordt een marmeren trap blootgelegd die de ongetwijfeld verbaasde bouwvakkers leidt naar een gewelfde kelder die geschraagd wordt door 6 pilaren, ook al van marmer.
In Zonnebeke is de belangrijkste heerlijkheid die van de adellijke familie van Rolleghem. Hun heerlijkheid bevindt zich pal in het centrum van een domein dat zich uitstrekt tot aan het ‘Lichterveld’, de voet van Ieper, Sint-Jan en Zillebeke waar zich op vandaag de danszaal ‘Canada’ bevindt. De heer woont in zijn motekasteel. Van hieruit heeft hij totale rechts- en bestuursmacht over zijn grondgebied.
De Dampierres zijn definitief door de mand gevallen Hoe kan je de toestand in Vlaanderen […]