In het geval van een nieuwe vrijage werd bij een eerste ontmoeting het meisje gewikt, gewogen en gekeurd. Hier volgen enkele woorden (de lijst is vérre van volledig!) die als eerste waardebepaling werden meegegeven.
Positieve waardering
’t Is een ‘streuse’ (struise).
’t Is een ‘gildige’ (kloek gebouwd). Ze is nogal koopziende (bevallig).
Je kunt het vuur uit haar kaken slaan (ze heeft blozende wangen).
’t Is een beeld van een vrouwe. ’t Is een echte filmsterre.
’t Is een snelle mokke.
’t Is een snelle poete.
’t Is een snelle poeze.
’t Is een snel ding.
’t Is een snel jongsje.
’t Is een proper dingsje. Ze is goed gekweekt.
Ze heeft een snel muiletje. Ze heeft een fijntig muiletje. Ze mag in de reke staan.
’t Is lijk een die uit een doosje komt.
Negatieve waardering
Ze is niet erg koopziende. ’t Is niets bijzonders.
Ze is schone van verre, maar verre van schone.
Ze is opgezet lijk een kerstboom.
Ze is gepareerd lijk een hengst (teveel kleuren).
Ze kan er ‘deure’ (ze is niet van de mooiste).
’t Is een ‘pumpermeesje’ (ze is mager en bedeesd). ’t Is een fijntig dingsje.
’t Is een preuts model.
’t Is een ‘kurassier’ (struis en streng).
’t Is een dragonder (een grote, zware en bazige vrouw). ’t Is een gendarme (streng uitziend).
’t Is een gestampte boerin.
’t Is pak aan (dik).
 Of
’t Is een dikke poulie. ’t Is een kleine kortebondel (een korte dikke vrouw).
Zijn vrouw is een gendarme! voedsel aan het vee gegeven.
Hij heeft zijn armen vol (dik).
Dat is meer of den helft van ’t bedde.
’t Is een met een grote vooruit (met grote zware borsten). Ze is kort geblokt.
Men zei ook wel eens: “Ze is te kort om te zagen en te lang om hout te splijten” (Z’is te kort om te zoag’n en te lank om oet te splyt’n)
’t Is al kop en gat.
’t Is een lange perse.
’t Is de dood op geitenpoten. ’t Is maar ’t vel over de benen.
’t Is lijk een haring met zere ogen. ’t Is een mager kraaie.
Ze is zo effen lijk een strijkplank (ze heeft geen borsten).
Ze is maar half uitgekipt (niet helemaal volwassen geworden). ‘Uitkippen’ betekent: uit de eierschaal komen.
Ze heeft een aangezicht lijk een afgelekte smoutstuitte (ze is bleek).
Ze heeft benen lijk fluitenstokken.
Ze heeft een gat lijk een stande.
Ze heeft een brede koffer.
Ze heeft een gat lijk een wan.
Een wan is een grote, platte, schaalvormige mand, gebruikt om koren te zuiveren van kaf, strootjes, enz. door het te schudden en op te werpen, waarbij het kaf wordt weggeblazen door de wind.
Ze heeft een grote vooruit.
’t Is vele volk in ’t statie (ze heeft grote zware borsten).
Ze is goed besteld ((ze heeft grote zware borsten).
Ze was erbij als ’t tettendeeldag was (ze heeft grote zware borsten) .
’t Is een remedie tegen de liefde (als het om een héél lelijke vrouw ging).
–
Uit ‘Van de wieg tot het graf’ – Spreekwoorden en zegswijzen uit de Westhoek van Willy Tillie
