Het verbrand kasteel van Woesten

Op een tiental kilometer van Ieper ligt het vreedzaam dorpje Woesten met zijn 1300 echte Vlaamse inwoners.

Onder het oogpunt van merkwaardigheden valt er niets bijzonder aan te stippen buiten de kerk, zonder spitsdak, met een predikstoel en hoogzaal in fraai houtsnijwerk en een tweetal schilderijen.

Voor de kerk staat het gedenkteken van de gesneuvelden van 1914-18, eenvoudig maar indrukwekkend. Het is er stil en kalm. Nochtans, evenals zoveel van onze steden en dorpen bezit Woesten insgelijks zijn legende, namelijk deze van het ‘Verbrand Kasteel’.

Op enkele boogscheuten van de kerk, rechts van de steenweg naar Poperinge, op een kleine verhevenheid, ontwaart men een reeks bomen en struikgewassen en omringd van een wal, die door een brug is overspannen.

Voor het jaar 1843 verhief zich op deze plaats een mooi kasteel. Een monumentale stenen trap versierde de ingang en boven het kasteel was een terras met een leuning. Elk jaar kwamen de eigenaars uit Frankrijk er een tweetal maanden doorbrengen. Het was een schoon jong paar, een graaf en een gravin en hoewel ze de Vlaamse taal niet machtig waren, waren ze zeer vriendelijk tegenover de bevolking en de noodlijdenden kwamen er nooit ongeholpen van terug.

Maar onder het volk bestond er nopens dit kasteel een legende waarmee de gravin lachte, maar waarvoor de graaf toch een zekere vrees voor koesterde. Inderdaad, de volksmond verhaalt dat eeuwen geleden de graaf, die het kasteel in die tijd bewoonde zou vermoord geweest zijn, wellicht nog door zijn eigen zoon dan nog wel.

Vooraleer te sterven zou hij dan die laatste vervloekt hebben, hem zeggende dat het kasteel zou branden boven zijn hoofd of over dat van een van zijn nakomelingen.

In de nacht van 14 augustus 1843 zou zulks dan effectief gebeurd zijn. Een vreselijke brand vernielde het kasteel en de twee bewoners kwamen daarbij jammerlijk om het leven. Enkele enige stukken muur en de vier ionische zuilen die het voorgebouw schraagden bleven er van het kasteel nog over.

Tussen de puinen werd een steen gevonden, waarop men nog met moeite de volgende spreuk kon lezen: ‘Lukt het vandaag niet, dan lukt het morgen’. Dit opschrift had de bouwmeester van het gebouw, een Hollander, daar doen inmetselen. Het was een spreuk zeer in voege in zijn eigen streek. En zo voorspelde deze persoon onvrijwillig dit tragisch gebeuren.

Tot op heden zijn er nog de grondvesten, omringd door een brede gracht. In het midden staat nog een betonnen schuilplaats, een overblijfsel van de andere grote wereldbrand van 1914-1918.

H. Levecque in ‘Het Wekelijks Nieuws’ van 23 december 1950 – www.historischekranten.be