”t Lapt zoete binnen’, zei Puuste Verdoodt en hij goot pastoors wijn in zijn ‘gilébeuze’.
‘E n’it het op mi sluus en schrooë’ – Het eten schrokkerig binnenspelen.
De buurvrouwen slaan een gezellig koutertje bij ‘E potche troost’ (een kop koffie).
‘E go meugen op ze kinne kloppen’ – Hij krijgt niets meer voorgezet.
Variant:
‘E krïeg gin bik nie meer’.
‘Me buuk grolt’ – Ik heb reuzehonger. Variant:
‘De mols kraaien’.
‘Bet’re è luus in de pot of gin vet’ – Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht.
‘E lopt weg mi ’t eten in ze kele’ – Hij vind geen tijd om fatsoenlijk te eten.
‘Je kut er Paries deure zien’ – Wordt gezegd van flauwe koffie.
De jaarlijkse Veurnse gildesoupéetjes waren destijds een welgekomen gelegenheid om ‘Ze buukche e zielemesse te geven’.
‘E n’è d’è gebreiden’ – Hij bezit een stevige maag.
Voor een schep hutsepot ‘zoeten ze bloote buuk togen’ (er alles veil voor hebben).
‘Eten uut de vunst’ – Rechtstaande een boterham verorberen.
‘E n’it in antepriezze’ – Hij eet er maar op los.
‘We gon è moemptch’eten – Een lichte maaltijd verwerken.
‘Oeng’ré is de beste middesienne’, zei tante Coletje en ze schoof ons een torenhoge stapel pannekoeken onder de neus.
Wanneer iemand een droge boterham krijgt voorgezet, zegt hij:
‘De but’re is d’rin è bakken’.
‘ ’t Is lik de bende van smeêrop’ –
Gezegde, een gezin aangewreven dat vaak smulpartijen houdt.
”t Is effen op’ – Er blijft nooit iets over.
Ook figuurlijke zinsnede om een feit te bepalen dat regelmatig voorkomt.
Variant: ‘ ’t Is dageliksche kost’.
‘Ze triep’ is nooit vul’ – Hij is nooit voldaan.
‘E kriegt mo ’t verlooren vierendeel’ – Hij krijgt slechts de restjes toegeschoven.
Na de maaltijd is een koekje ‘buukvulling’ of ‘goed vo de pitches te vullen’.
‘De korenten ziè’n d’rin eschooten’
– Gezegde over een koekebrood waarin men tevergeefs naar de krenten speurt.
‘ ’t Is weêre de weêreld epasseêrd’ zeggen onze mensen berustend wanneer het maal is beëindigd.
Variant:
‘ ‘m En ’t weere binnen’.
‘E ku d’eten lik è peêrd’ – Overvloedig kunnen eten.
Variant:
‘E ku d’eten lik è diekkede(l)vre’.
Tegenstelling:
‘E n’it mo lik è mussche’.
Een gulzig persoon die de rest van zijn maaltijd laat staan, wordt terechtgewezen :
‘J e’n oogen zïe’n grodder of je buuk’.
‘E ku gin pap mi zeggen’ – Zijn buuk is vol.
Beknibbel nooit het eetmaal van onze Veurnse vrouwen of je krijgt het volgende te horen :
‘lt maar op, ’t kuust de dermes’.
Variant:
‘Pak het in je potches En speel het in je kl. .. ‘
‘E goat uut è vule lepel eten’ (figuurlijk) – Hij staat er slecht voor, langs de verliezende kant staan.
”t Is è n’echte keukenmol’ – Wordt gezegd van een echtgenoot die zelf het huishouden bereddert.
‘E zoe d’eten datten keêroogt’ – Zo gulzig voedsel tot zich nemen dat hij er onwel van wordt.
Variant:
‘E zoe d’eten da t’ol ze neuz’ uutkomt’.
Eten ‘euge tegen meuge’ of ‘mi lange tanden’ is met tegenzin eten.
‘Sloa mo binnen, ’t go etwoa deugd doen’ – Aanmoediging om flink toe te tasten.
‘ ’t Is è rebbe in è mensches lief (lijf)’, zei Metje Mance wanneer ze haar bord bouillonsoep binnenlepelde.
Iemand ‘mi è blekken keelgat’ is een persoon die zeer warm voedsel kan naar binnen werken.
‘E zoe n’um dood eten, os ’t vo nieten is’ – Gulzig eten bij een hem aangeboden maaltijd.
‘Ego me rik uuteten’ – Hij leeft op mijn kosten.
Om een uitstekende maaltijd te onderschrijven, zegt men:
‘ ’t Smakt no den trog om nog
En no de kele om vele’.
Een dronkaard tatert:
‘Santé, santé, santoater
‘k Drienken liever bier of woater’.
Scheldwoorden: Bakzwîen.
Zwienneschoeë. Kaffielutte. Buusbing,
–
Uit ‘Snippers uit de Veurnse volksmond’ van Albert Dawyndt (1982)
