De grootste verdienste van ‘Verloren maandag’ is ongetwijfeld de hand- en spandiensten die deze dag […]
Anno 1125. ‘T was ook eerst in den maend mey dat de fruytboomen hebben begonst […]
De verbanning is natuurlijk menselijker dan de doodstraf. Toch is het een meedogenloze straf. Ongelukkigen […]
Nu Gent in handen is van de graaf opent ook Ieper zijn poorten. De heer […]
Liefde zonder eer of maat
Is lijk alcohol van 60 graad
Liefde zonder eer of maat
’t Is lijk alcohol van 60 graad
’t Prikkelt en verdooft de zinnen
En ’t verbrandt een mens van binnen
Besluit hieruit, christelijke moeder, voor alles in het hart van uw lieveling, een oprecht degelijk en diep plichtsgevoel in te prenten. Dan hoeft ge slechts zelden de moeilijke moederplicht van het straffen uit te oefenen en zeker hoogst zelden lichamelijke kastijding toe te passen.
Felicitas heeft ook die tijden beleefd en dag voor dag het hele verloop van die patatteplaag opgetekend, doormengd met het verhaal van de geweldige toeloop van pelgrims die dan kwamen dienen naar het St-Antoniuskapelleke, bij den Hukker te Rumbeke.
Gedurende de veertiende eeuw trachtte de machtige stad Ieper onophoudelijk aan Poperinge de lakenweverij te beletten en te doen verbieden, omdat zulks haar eigen handel benadeelde. Alle middelen waren goed voor Ieper, zolang ze maar Poperinge onder de duim konden houden.
De malaise van oorlog en rebellie krijgt er tijdens die bewogen jaren nog een broertje bij. Zowat overal in Europa duikt de zwarte pest op. Een verschrikkelijke ziekte die ergens ontstaan is in ver verwijderde gebieden in India en zich verspreidt tot in Egypte, Armenië en Griekenland. Via enkele zeeschepen vangt Pisa de plaag in het jaar 1349.
De vierde december van 1405 staat de stad van Brugge 11 dagen onder water, ‘soe dat lieden moesten woenen up hare solders ende daer hare spyse berieden’.
Dat in de middeleeuwen en nog lang daarna lijfstraffen meermaals gepaard gingen met de een andere straf, waardoor de veroordeelde in zijn eer werd aangetast of aan de bespotting van zijn medeburgers prijsgegeven, is algemeen bekend.
In de 13de en 14de eeuw is de kerk onverbiddelijk tegenover ketters. De rechtbank van de inquisitie, samengesteld door de pauselijke afgevaardigde, speelt het hard om alle ketterijen uit te roeien. Ze gaat proactief op zoek naar mogelijke ketters omdat die de veiligheid van de staat in gevaar brengen.
Tijdens de zomer van 1580 groeit de angst dat het leger van de malcontenten een aanslag zal plegen in Veurne-Ambacht en mogelijk ook in Nieuwpoort. Dat leger helt meer over naar Spanje dan naar de Staten van het land die volgens hen alleen maar samenheulen met de calvinisten.
De 14de juli van 1537 had de Raad van Vlaanderen te Gent uitspraak te doen over een geschil, opgerezen tussen de schepenen van Ieper en de lakenhandelaar Pieter Van Aelst. Deze laatste had enige jaren te voren aan de Spanjaard Pedro de Médalie een stuk laken verkocht van de soort, genaamd ‘Thune’, waaraan Van Aelst naar het schijnt valse loodjes had laten hechten.
Men zal zich nog herinneren de schrikkelijke misdaad, gepleegd op de avond van 14 januari, langs de steenweg van Geluwe naar Dadizele, op Delrue, werkman in de gaz te Menen. Deze voorbeeldige werkman, vader van zeven kinders, werd op weg naar zijn huis, rond 7 uur ’s avonds, verraderlijk aangevallen en ’s anderendaags dood gevonden in de sneeuw
In de hoge middeleeuwen geldt nog steeds het Germaanse principe: de beklaagde moet zijn onschuld bewijzen! Hij wordt als schuldig beschouwd zolang hij geen bewijs van zijn onschuld kan voorleggen. Meer en meer laat de kerk zijn invloed gelden in de barbaarse rechtspleging. In de 14de eeuw zijn die barbaarse principes al helemaal omver gesmeten. De betichte is zolang onschuldig tot dat de aanklager zijn schuld op een klare manier heeft kunnen bewijzen.
‘De Germanen’, zegt Montesquieu, ‘hingen de verraders op en verdronken de lafhartigen’. De doodstraf door verdrinking is in de Nederlandse rechtspleging van de middeleeuwen en zelfs van de nieuwere tijd gebleven, maar werd zeer weinig toegepast, vooral in Vlaanderen.
De mannen zijn ongewapend. Met vierduizend zijn ze. Ze houden hun handen gevouwen en dragen geen kappen en geen riemen. ‘Ils vindrent nudz pieds et sans cheinture’ lezen we in de kronieken. Nochtans is het die dag slecht en berekoud weer en hun blote voeten verzinken in de modder. Het geheel moet ongetwijfeld een hallucinante aanblik geven als de sukkelaars, sommigen onder hen sterven zelf van de koude die dag, in deze omstandigheden ootmoedig op hun knieën gaan zitten om het verdict van graaf Filips de Goede te aanhoren.
Rechtstreekse beledigingen aan het adres van God, de heilige maagd of de heilige kerk zijn taboe. Ook hier velt de vierschaar verschillende vonnissen. Een zekere Meulin Heerbrecht wordt aan de schandpaal gebonden en vervolgens met afgekorte tong voor zeven jaar in verbanning weggestuurd: ‘pour les despiteuses inhonestes et innaturèlez parolez blas fèmes qu il dist sour notre Seigneur Jhesu Crist et de la glorieuse benoite Vierge Marie’. De poorter Eloy Mazin wordt voor 7 jaar verbannen ‘de destourbir le ville des parolles qui dist au contraire de sainte eglise…’. Menselijke Majesteitsschennis.
Om 12 uur werd hij op een schabel voor een groot vuur gezet en met allerlei gewichten uitgerokken. Zijn voeten werden in een soort schraag gekneld. Om 12u 30 werd hij in de halsband gestoken en werden ook zijn duimen met koorden opgespannen. Enige tijd later werd hij tot driemaal toe met roeden gegeseld.
Vergeet niet dat de honderdjarige oorlog tussen Frankrijk en Engeland nog volop woedt. De graaf vaardigt een besluit uit dat einde 1430 verspreid wordt door zijn landen van Vlaanderen, Brabant en Artesië. Hij vraagt aan al zijn vazallen dat ze hem op 6 januari 1431 zullen vervoegen ter hoogte van Sint-Winoksbergen. Het water moet blijkbaar tot aan de lippen van de hertog van Bourgondië staan, want tijdens de winter wordt er haast nooit oorlog gevoerd. Hoe dan ook: er wordt een algemeen alarm afgekondigd. De heren en de edelen sloven zich uit om massaal antwoord te geven op de vragen van hun graaf. De voorbereidende werken slepen wat langer aan dan voorzien en de planning wordt een klein weekje vooruitgeschoven.
De abten laten zich de grafelijke bescherming welgevallen. Voorzien van staf en mijter en beladen met goud en juwelen spelen ze God over het jonge Poperinge. Alleen de bisschop heeft nog een grotere macht. Vanaf de 6de eeuw laten ze al in toenemende mate hun invloed gelden op de Westhoek. Ooit leefden ze onthecht, bescheiden en in eenzaamheid weg van de wereld.
Stassaert Brisse bekoopt het met zijn leven We hebben Brugge verlaten in het najaar van […]