De 23 hoeken van Vlamertinge

wat voorafging: 

De parochie van Vlamertinge – oppervlakte en grenzen

Vlamertinge kan uitgestrekter geweest zijn voor de 13de eeuw als dat anno 2017 nog het geval is. Maar de oppervlakte van het grondgebied blijkt niet veel veranderd te zijn sedertdien. Behalve echter de toevoeging van de Krommenelst (na de Franse revolutie) en een vermeerdering met enkele delen van de ‘hoge gebieden’ (haultes terres), de meeste ervan in het noorden, welke omgeruild werden in 1370 tegen gebieden die behoorden aan de kerk en ingesloten waren binnen het grondgebied van Elverdinge.

In 1551 stelt priester Tideman van Schelle, proost, in een getuigenverklaring die toegevoegd is bij de stukken van een proces voor de Raad van Vlaanderen, dat de parochie Vlamertinge de eigendom kon opeisen van enkele gronden, begrepen in het grondgebied van Brielen en Elverdinge, zoals de kerkarchieven dat bewezen:

‘Soot proberen ende affirmeren diverssche sticken ende letteren, ligghende jn eene kiste met twee sloten, in de kercke, comt hier ter certificatie ende sekerthede, datte prochie van Vlamertinghe in rechte is van eyssche up diversche groote parcheelen van goede lande ingenomen in de prochien van Ten Brielen ende Elverdinghe.’

In de 16de eeuw werd een algemene opmeting gedaan op bevel van de magistraat van de kasselrij. De parochie met alle toebehoren, belendende percelen en enclaves had een uitgestrektheid van 2856 gemeten. In 1718-1720 werd een nieuwe algemene opmeting verricht door Ferdinand Vanden Berghe en Michel Heughebaert, gezworen landmeters. Ondanks een systeemwijziging in de operaties werd ongeveer hetzelfde resultaat van 2856 gemeten bekomen.

Grenzen:

Heden ten dage heeft de gemeente volgens het kadaster (kaart van Popp 1856) een oppervlakte van 2063 hectare. Ze heeft als grens; ten noorden, de gemeenten Brielen en Elverdinge en het grondgebied van Poperinge. Ten westen: Poperinge en de gemeente Reningelst. Ten zuiden: Reningelst en ten oosten: de gemeente Voormezele en het grondgebied van Ieper.

Deze grensbepaling gaat terug tot op de 14de eeuw en zij komt overeen met het opgestelde plan van de meting van 1718-1720, met dat verschil dat de westergrens anders was voor de aanhechting van de Krommenelst. Het terrier is voorafgegaan van een ‘ommelooper’ of proces-verbaal dat de grenzen van de parochie zeer exact voorstelt. Administratief is dit een uiterst waardevol document waar we heel wat informatie konden opsnuiven.

Topografische indeling:

Volgens een systeem van topografische verdeling, vroeger bijna over gebruikt in Vlaanderen, werd de parochie Vlamertinge verdeeld in ‘houcken’. Er waren in totaal 23 ‘houcken’:
1. De casteelhouck
2. Rycke Claerenhouck: aldus genoemd omdat de Urbanisten van Ieper, ‘Rycke Claren’ genoemd, er gronden bezaten.
3. Galghehouck: zo genoemd naar de galg en andere toestellen van justitie die zich daar bevonden.
4. Kerckhofhouck
5. Kemmelbekehouck,
6. Noordthouck, ook de drie torrenhouck – van het leen de drie Torren.
7. Lombaertbrugghehouck
8. Torrenhouck
9. Hooghenackerhouck
10. De Rompelhouck, ook Crommenelsthouck genoemd
11. Meulenhouck
But sexologists and sex therapists say that get viagra cheap the number of men who desire treatment has also increased. Since, it comes in a tablet form one just need to place http://appalachianmagazine.com/2014/12/01/newly-published-civil-war-book-sheds-light-on-washington-society-during-war/ cialis professional online it over the tongue to get instantly melt. Inhibition of serotonin is undertaken levitra sales by this superior tablet brings the excitement to be visible that would charm women. How does it work? The treatment dissolves quickly in the blood stream, by depositing the active ingredient in blood so that it can start acting fast by relaxing strained muscles in the penile and enhance the flow of blood in the genital area intensifying ones sexual hunger, creating appalachianmagazine.com cheapest viagra in uk a rock hard erection and continuously work for around 4 hours. 12. Crayebrugghehouck
13. Leghergoethouck
14. Toreelhouck
15. Potentegoethouck
16. Deckeriehouck
17. Swaenhouck – van de herberg de Swaen
18. Bellestraatbekehouck
19. Lisschewalhouck – heerlijkheid de Lisschewal
20. Swynneputhouck
21. Branthouck (waarin een kleine envlace is begrepen)
22. Beuselhouck
23. Pauwels Depuydtshouck

Op enkele uitzondering na zijn deze benamingen verdwenen om plaats te maken voor termen uit het kadaster. Er kwamen zeven genummerde secties, soms gewoon aangeduid door letters van het alfabet.

Bevolking:

In 1487 kende Vlamertinge 3210 inwoners, waarvan 2910 in het centrum. Het document waaruit wij dit konden afleiden, zegt daarbij het volgende: ‘maer, wel te verstane ist dat over oudere tiden, volgens ’t blikt uut allerhande pampieren ende scrifteuren van de Casselrye, datte de insetenen van de prochie nogh vele meer in ghetalle waren. Den Oudenbouck spreekt van niet verrde de vij hondert huusen ten tide van Grava van Ansas (vermoedelijk Diederik van de Elzas in de 12de eeuw).

Natuurlijk hebben de verschrikkelijke godsdiensttwisten in de 16de eeuw dit aantal doen dalen. Op het einde van de 17de eeuw is de bevolking dan ook erg verminderd. De telling van 1697 registreert 148 huizen waar in totaal 846 leven: 152 mannen, 161 vrouwen, 44 grote jongens, 34 grote meisjes, 171 kleine jongens, 156 kleine meisjes, 65 knechten en 63 dienstmeiden.

Deze uiterst sterke daling kan ons verwonderen. Maar tegenwoordig maakt de bevolking – statistisch gezien – nog meer eigenaardige sprongen. Op 31 december 1866 telde het dorp 2861 inwoners. Op 31 december 1877 was dit aantal opgelopen tot 3237. Een vermeerdering van 376 inwoners in iets meer dan 10 jaar. Dit is zeer veel en wijst op een groeiende welvaart.

We hebben de hand kunnen leggen op een document die statistieken bevat over de haarden en de paarden op datum van 29 juni 1604. We vinden er de namen van alle familiehoofden uit die tijd. We delen ook nog even mee dat de parochie Vlamertinge in het jaar 1517 haar deel betaalde van 7 schellingen belastingen in het transport. Ze droeg bij voor de betaling van 12 pond, in de belasting van 100 pond die werd opgelegd aan de Acht Parochies.

In 1599 moesten de kosten betaald worden voor de blokkade van Oostende. De parochie Vlamertinge werd belast voor de som van 1111 ponden als deel van een belasting van 4000 gulden. Dit blijkt uit een brief die de magistraten ontvingen. ‘Mynheeren, Ul sal believen terstont up te brynghen ende furnieren in handen van Mr Pieter vande Broucke, ontfangher van de Acht pochien, de somme van elf hondert elf ponden …., ullie porcie in de iiij duusent guldenen tot betalynghe van het blocquement van Oostende; ende voorts, gereet te houden, jegens d’eerste beschryvinghe, vyf soldaten behoorelick gewapent, metgaders eenen werckman, ghemuniert met hauwe ofte spae, zonder dits te zyne in gebreke. T’Ypre dezen xxix juny 1599.’

De schepenen bleven zich verzetten en werden herhaaldelijk gewaarschuwd. 1100 pond was in die tijd een grote som geld. Gedwongen voerden ze het bewel wel uit op 15 juli, maar in hun protestbrief stelden ze vast dat de parochie nooit zo’n grote som geld had moeten betalen, zelfs niet toen de bevolking dire maal talrijker was dan nu. ‘Dat sulcke onghehoorde groote somme van sware lasten noyt op de prochie gheleit wert in den tide dat die wel drye mael soo groot was als teghenwoordigh.’

–

Uit ‘Histoire de Vlamertinghe en Flandre’ van Emile Vanden Bussche van 1880, vertaald door Frans Lignel in juli 1983 Vlamertinge in vervlogen dagen – wordt vervolgd – lees verder hier: