Dagboek uit juli 1588

Op den 9en julius, ’s nuchtens met het opendoen van der poorte zoo kwam de mare dat Langemarck en ook geheel de plaetse mette kerke en het schoon huys van Francoys Van Houtte al afgebrand was, en dat door ’t volk van den legere, die op den viij van julius aldaer gekomen was en niemand daer vindende dan in de kerke eenige arme menschen, hebben in diversche huysen ’t vier gesteken, ja datter niet met alle, noch halle, noch huys, noch kerke gebleven was, zoo dat de arme menschen byna zouden verbrand zijn met hunne kinderen in de kerke; maer zy verlieten die en zijn wechgelopen. Aldus ginck het landt geheel verloren, zoo dat zy noch menschen noch beesten en mochten lyden ofte verdragen op ’t platte land, en hadden zy mogen de macht crygen zy zouden in de steden niet vele gelaten hebben.

Op den 11en van july ’s nuchtens, zoo wasser ten twee uren in den nacht, een bode voor de poorte, te wetene de Meese poort, roepende dat men zoude opendoen, en hoorende de wachtewas report gedaen datter een bode was, zoo was met rypen rade de poorte open gedaen, en hem ingelaten.

Hy hadde eenen brief aen den commissaris van de vivers, die doen ’tYpre was, datter tot Wervicke ‘savondts te voren gecomen waren wel ses ofte zeven duysent Duytsche; costume de poorte niet open gedaen door vreese van ’t passeeren van dit volk; maer ten zeven uren zoo waren open gedaen de Boesinckpoorte, Tourhoutpoorte en Meesepoorte.

De wachte wat ver sterkende; ontrent den 9 uren begonster allinskenste komen, zoo dat alle de coebeesten ingehaelt waren, en ’t was gelijk de quartiermeester, die voren trock om ’t report te doen en die liet men passeeren door de stede, en naer den noene begonstet op de kerke zeer te kloppen en lange dat men wel hoorde datter vele volk quam, en ’t volk liep al naer de Meesepoorte en met dat een sloech zoo begonsten zy te pas seren van buyten omme voor de Catte met een ghyge, die vorenginck Olivier de Kerele, dien die van der wet gecommiteerd hadden om naer Langemarck te trecken,

En aldus alvoren treed den geweldigen provost, een cloeck vroom man, en achter hem ontrent acht gevangene aen elkander met ketenen gebonden, daer naer zijn cladyten wel tot 10 ofte 12 toe; dan reden te peerde eenige capiteynen en lieutenanten met sommige bevelslieden, zoo begonste te passeren vele hallebardiers, wel tot 50 of 60; claer naer groote menigte muschettiers, en dan de hackebusiers, dan zeer vele spiesseniers, zoo zach men van verre acht schoone vendelen, ende voor de vendelen gingen de cloeckste mannen met wijffelsweirden vooren en achter, wel je, en tusschen deze gingen acht vendels ontloken en fraye ruyters, die de zelve dede wayen zonder cesseren rondt omme ’t passeren van der stede, en naer hun zoo lede men hunne peerden ; achter de wijffel sweerden wederomme spiesseniers zonder getal, en dan de arrieregarde met hackebuschiers.

Naer het passeren van deze acht vendelen zoo passeerden de vrouwen en het carroy met zulk een getal van wagens, en meest alle hunne wagens waren overdeckt op de duytsche maniere, en boven vastgemaekt een rondt dinck met een levende hane daerin zittende ofte staende, dit was hun ureslach, zoo men mochte considereren, en daer waren zulke vulle leleke vrauwen metten bloote voeten, maer causen aen, zonder voetlingen, maer een lyste onder de plancke om ’t oprysen, en waren zoo geladen met packen en lasten dat men niet en zoude konnen conside reren, ook waren meest alle de gepasseerde soldaten zoo geladen dat hunne gewoonte moeste wezen ofte zoude voor ons Nederlanders zeer grooten arbeyd geweest zijn; als al dit carroy was gepasseert met zoo vele wagens, alle met wapens en spiesen, nochtans alle de soldaten en menschen waren verwondert hoe zy gemonteert waren.

Daer en was niet een soldaet met cort gewerre, hy hadde een hooftwapen en met een met wyffelsweerd, en met spiesse; hy was gestoffeert van corselet en hooftwapene,zoo dat men niet en konste dincken ten wat fyne dat alle deze wagens waren met spiessen en met amonizie van wapens.

Alle dit zijnde gepasseert zoo kwamer noch zeven vendelen, alle in gelyken ordere als de eerste, en passeerden wederomme volgende de eerste, want zy gingen vijfdicke, en ’t was zulk eenen langen stert, nochtans gaende zeer naer elkanderen; eer deze zeven vendelen en ‘half gepasseert waren zoo warender de vorenste van de viij vendelen wel te Langemarck, en al hadden de coebeesten alle buyten gebleven, en daer en was geen perykel te verliesen, want noyt man, noch vrauwe in ’t passeren en tart voet uyt zijn ordere, en hadden in het carroy wel xl ofte 1 cloeke ossen vet, alle roodt gelijk normandiers, maer veel geweldiger met corte kuys wel vet, die zy uyt hun land voor provisie brochten, en van gelyke vele schapen, maer kleine, meest met hoorens, al afgezaecht.

Brachymet, for short, is most common on the fourth http://djpaulkom.tv/best-wedding-website-builder-102/ viagra generika toe and has a higher female to male ratio. viagra sale online Most likely, the physician would ask the patient to be on oral PDE5 inhibitor regimen. Who Should Detoxify? tadalafil side effects Almost everyone needs to detox and rest their body from time to time. Deprivation of buy cipla cialis sleep can lead to numerous health complications and those harmful side effects made the life of the person.

Maer ’t is te noteren dat in alle dit volk, zoowel mannen als vrauwen, waren zeer vele met zoo groote croppen, gelijk groote vuysten, ende zy waren den meesten deel uyt het grafschap van Tyrol, alwaer zy meest alle goede catholyke zijn, en van ontrent Trenten, en dat zy deze croppen hadden was dat zy niet dan watere en drinken in de geberchten van sneewatere, en ’t was een volk die het drooge broodt wel waren gewone, zonder vleesch ofte boter ; noch tans waren ’t groote vrome mannen.

Hunlieder overste was genaemt Don Ferdinand, van den huyse van Oostenrijck, alzoo de vendelen alle vichtiene wel uytgaven, want zy alle met Roode Cruysen waren geschakeert, met root en wit, en hunlieder spiessen waren met roode trypen hoSen met fringen rood saey, gemengelt met wit, en van gelyke een soorte van hallebarden met gelyke fringen; de slachsweirden gelijk de hooftwapens, gelijk de corseletten en andere wapens, al op zijn switsersch

Zy passeerden zonder van elkander te scheyden ontrent vier uren en ’twas zeer schoon weder, en daer was veel volk om ’t passeeren te ziene, zoo buyten, zoo binnen, en alle dit volk met den achterloopen wel in het ge tal van x duyst hoofden en hadden noch bin hun brood voor dien dag, maer waer zy gepasseert waren wierden de backers hier in Yper gelast te backen om hun te voorzien, om ’s anderdags met imbijdt te vertrecken naer den legere.

Op den 12en july, door dien dat de Duytsche tot Langemarck vernachten, zoo kwamer ’s anderdaegs zoo vele binder stede dat ongelovelijk was, en van gelyke dat sommige ver wondert waren dat men er zoo vele inne liet, als men dede; maer zy cochten alle zaken die hun lieden noodig waren. Op dezen dag zoo warender diversche niet verre vander stede gepillieert, maer niet van de Duytsche, maer van Walen, lantloopers, en onder andere was Jan Rijssen, den ouden, ontrent het Ecken, buyten de Antwerppoorte, gepillieert tot op zijn naekt lijf, zonder koussen ofte schoenen ofte hemde; maer gaven hem een kwade casake om zijn naekt lijf te decken, aldus was het kwaed tijdt ontrent Ypre.

Op den 13en july, midts dat de Duytsche noch lagen tot Langemarck, zoo kwamer met het opendoen van de poorte groote menigte van Duytsche soldaten, elk om wat te koopen, en hadden wel geld, meest alle dobbele Spaensche pistolen en francken, en voerden veel bier uytter stede, ja, zoo veel, midts dat was windeloosheyd dat de poorterie zeer luttel behielt, droncken hun ook wel zat en droncke.

Den 14en ’s nachts, ten xij uren, begonste de Duytsche, legere die lach tot Langemarcke, op te lichten, en waren metten dage alle wech, en trocken alle naer de Beerst boven Dixmude ofte daer ontrent, zoo dat daer mede den hoop van de Duytsche zeere vermeerderde, want zy waren daer mede wel xx duyst ofte by, en daer en was geen apparencie van de geheele legere op te lichten, want de schepen van Holland en Zeeland, de gansche macht was komen liggen voor ’t gat van Nieuwport.

Want alzoo elken kenne lijk was om dieswille dat alle de schepen gepasseert waren door de vaert van Ypre tot Nieuwport; want alzoo elk kennelijk was zoo lange als alle deze schepen, die nu tot Nieuwport gekomen waren daer lagen, zoo lange lagen deze Geusche schepen voor ’t gadt van Sluys, en daer en was geen apparentie van ons volk te schepe te gane, ten ware dat de armeye van de Spaensche gekomen waren ; maer men hoorde er zeer luttel af en de ambassate van Ingeland met die van onze zyde die besoigneerden altijds tot Burbuch ; maer men verbeide geen goed ende er af.

Uit ‘Nederlandsche Historie’ van Augustijn van Hermelghem’